Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

E TUR’PSHME/ Laerti prєk pjesët e tij lNTlME gjatë debatit me Gertën, banorja: Hiqi duart o ρєrvєrs…

Laerti shpesh herë është bërë temë bisede nëpër rrjetet sociale, kjo për shkak dhe të veprimeve të pahijshme që bën në shtëpi. Duke “harruar” që është 24…

VDlQ në ak’sidentin tragjik, 47-vjeçari shqiptar ishte baba i një vajze 12-vjeçare! Punonte 24 orë taksist së bashku me bashkëshorten për të siguruar jetesën (Video)

Detaje të reja dalin nga ngjarja tragjike në Athinë, ku një taksist shqiptar humbi jetën pasi mjeti që drejtonte u përplas nga një 22-vjeçare greke, e cila…

E trishtë/ Hυmb bєtejën me sєmυndjen e rëndë, ish-futbollisti ndërron jєtë në moshën 35-vjeçare

Ish-futbollisti italian, Luka Lodeti është ndarë nga jeta në moshën 35-vjeçare pas një betejë të gjatë me një sëmundjeje të rëndë që prej shkurtit të vitit të…

Reshje shiu dhe rënie temperaturash/ Meteorologia bën parashikimin e bujshëm: Moti bën kthesën e madhe këtë javë

Meteorologia Tanja Porja ka zbuluar se si do të jenë kushtet e motit gjatë ditës së sotme dhe në vijim, në Shqipëri dhe gjithë Ballkanin. Porja tha…

“Lojtare shumë e keqe…”/Laerti bisedon me Valbonën për Eglin: Mbaroi dashuria!

Laerti ka biseduar me Valbonën për rihyrjen e Eglit dhe sjelljen e saj me banorët dhe Gjestin në veçanti. Laerti: Tani kjo pse rrin me të gjithë…

Jepet alarmi/ Në Shqipëri është futur një produkt rrezikshëm, mund të helmojë fëmijë e të rritur

Në vendin tonë është futur 985 kg acuge e kriposur me prezence të parazitit L3 Anisakis me risk serioz për shëndetin e njeriut. Ky parazit mund të…