Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Vetëm 14 vjeç e lart, dalin të dhënat për viktimat te tragjedia në diskotekë

PËRDITËSIM DREJTPËRDREJT Tragjedia në Koçan – Drejtoresha e spitalit: Viktimat janë të rinj nga 14 deri në 24 vjeç, mbi 70 të plagosur u trajtuan në spitale…

“Të gjithë vraponin”, e mbijetuara e tragjedisë në Koçan rrëfen: S`po gjejmë motrën, duke dalë rashë në tokë (Video)

Marija Taseva, vajza 20 vjeçare e cila ishte një nga të lënduarat nga zjarri në diskotekën e Koçanit, dëshmoi se në momentin e zjarrit ajo ka rënë…

E vërteta shokuese del në dritë, Gjesti zbulon çfarë do ndodhte me Eglin pasi të dilte nga shtëpia

Spektakli i së shtunës në Big Brother VIP Albania 4 solli një moment të bujshëm për Eglin, e cila ishte e ftuar në studio pas largimit nga…

“Disa u mb ytën nga tymi, të tjerë u d ogjën!”- Tr agjedia në lokalin e natës në Maqedoni, ministri i Brendshëm: Kanë vd ekur mbi 50 persona! Ja si shp ërtheu zj arri

Ministri i Brendshëm Pance Toshkovski, përmes një konferencë për media, ka konfirmuar vdekjen e 51 personave në diskotekën ku ra zjarri në orët e hershme të mëngjesit…

Tra gjedi në një lokal nate në Maqedoninë e Veriut, raportohet për 50 vi ktima dhe mbi 100 të pl agosur! Ja çfarë dyshohet

Një ngjarje e rëndë ka ndodhur në një lokal nate në Koçan të Maqedonisë së Veriut, ku raportohet se kanë vdekur të patën 50 persona dhe mbi…

Egli nuk ndal lotët derisa sheh Gjestin dhe momentet e bukura me të

Egli Tako është rikthyer në “BBVA” pasi u largua me dëshirën e saj për të ruajtur shëndetin e saj. Ajo pas daljes pa disa momente ku Gjesti…