Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Bëhen publike komentet e Rozanës për Nedën kur ishte banore në ‘Big Brother’

Rozana Radi dhe Neda Balluku mesa duket nuk i kanë raportet mirë. Vite me parë Rozana ishte shprehur ashpër për Nedën kur ajo ishte banore në ‘Big…

Zhduket prej 18 ditësh 20-vjeçari në Tiranë, familjarët kërkojnë ndihmë për gjetjen e tij

Një 20-vjeçar nga fshati Drenovicë i Dimalit ka humbur kontaktet me familjen e tij që prej datës 26 shkurt 2025. Bëhet fjalë për Nikolas Mjelli, i cili…

Vetem nje dite nga rikthimi, familjarët e Eglit marrin ‘VENDIMIN’ e papritur për gazetarin e njohur!

Fillimisht, ai postoi një foto ku tregonte se Egli kishte humbur mijëra ndjekës pas rikthimit, ndërsa më pas vazhdoi të postonte sa herë që numri i ndjekësve…

FIakët e zjarrit djegin ish-shkollën në lagjen ‘Kala’ në Elbasan

Elbasan, 16 Mars 2025 – Flakët kanë përfshirë një ish-godinë shkollore në lagjen Kala të Elbasanit, e cila prej kohësh nuk ishte në funksion. Godina, e njohur…

PërpIasen 5 automjete në Fier. Pamje nga vendngjarja

Fier, 16 Mars 2025 – Një aksident zinxhir ka ndodhur pak më parë në lagjen “15 Tetori” në Fier, ku janë përfshirë gjashtë automjete. Fatmirësisht, nga përplasja nuk…

Rikthimi i saj nuk i gëzoi të gjithë! Eglit i ndodh GJËMA E MADHE brenda 12 orëve

Egli Tako u rikthye mbrëmë në shtëpinë e “Big Brother VIP Albania” pas një votimi publik që i dha një shans të dytë për të luftuar për…