Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

Rikthimi i saj nuk i gëzoi të gjithë! Eglit i ndodh GJËMA E MADHE brenda 12 orëve

Egli Tako u rikthye mbrëmë në shtëpinë e “Big Brother VIP Albania” pas një votimi publik që i dha një shans të dytë për të luftuar për…

“Nuk ka ndjenja, i kujton dikë nga jashtë”/ Ilnisa bën deklaratën shokuese për raportin Laert-Valbona

Marrëdhënia mes Valbonës dhe Laertit në “Big Brother VIP 4” ka shkaktuar diskutime të nxehta, veçanërisht pas një momenti kur gazetarja i tha aktorit se ai nuk…

Kelly nxjerr ‘zbuluar’ produksionin? Flet për Gjestin: Fiku mikrofonin dhe vetëm shante, nuk më…

Pas prime-it të djeshëm në Big Brother VIP Albania, një deklaratë e papritur e Kellyt gjatë një bisede me Rozanën ka bërë bujë. Kelly tregoi se pardje,…

Ak sident t ragjik në vend, humb jetën 55-vjeçari

Aksident me një të vdekur në aksin rrugor Pogradec – Qafe Thanë, në afërsi të kryqëzimit të fshatit Mëmëlisht. Burime pranë vendit të ngjarjes thanë se viktima…

VIDEO virale, zbulohet personi që Rozana takoi në dhomën e dëshirave

Pak ditë më parë u bë shumë virale në rrjetet sociale një video nga “Big Brother VIP 4”, e cila shkaktoi reagime dhe diskutime të shumta. Në…

Disa këngëtarë të grupit ν’diqën. Zjarri fatal në diskotekë, shumë trupa nuk janë identifikuar

Tragjedia në Koçan: 59 të vdekur, mes tyre muzikantë, një polic dhe dhjetëra të rinj – Familjarët bllokojnë spitalin Shkup – Po rëndohet bilanci i tragjedisë së…