Pse gruaja shqiptare ecte pas burrit?

Në shoqërinë tradicionale shqiptare, veçanërisht në segmentet rurale të saj, gjatë rrugëtimit, vajza ose gruaja e shtëpisë nuk duhej të ecte para babait, dajës, xhaxhait, vëllait, apo bashkëshortit.

Pra, asnjëherë vajza ose gruaja nuk mund të ecte para burrave.

Në paragrafin 14 te Kanuni i Dibrës, theksohet prerazi:

“Nuset e gratë e shpisë, kudo me shkue, duhet me pasë nji burrë përpara. Vetëm mrena katundit ato mund të përcillen prej një djali të ri që nuk është në moshë të armëve”.

Detyrimi për t’i lënë gjithmonë gratë prapa burrave ndër shqiptarët është interpretuar si dëshmi simbolike e shpërfilljes deri në përçmim ndaj vajzave e grave.

Por, përtej një interpretim të tillë, ecja e gruas gjithnjë prapa, e shndërronte atë në një mburojë natyrore, shumë të sigurt për bashkëshortin ose çdo burrë të fisit të saj ose të bashkëshortit që i printe në rrugët plot rreziqeve të krahinave fshatare.

Gruaja nuk mund të vritej në mënyrë të qëllimshme dhe për rrjedhojë, edhe burri që i printe asaj nuk mund të vritej prapa krahëve.

Në paragrafët 2945, 2946 dhe 2947 te Kanuni i Skëndërbegut theksohet prerazi:

“Për gjak burri vret burrë… gruaja nuk vritet as për gja k gruaje. Pushka asht për burra. Burri nuk kapet me gra, gruaja është e paprekshme… kush vret grua koritet…”

Në studimet për shoqërinë tradicionale shqiptare pothuajse asnjëherë nuk është argumentuar misioni fisnik i këtij statusi të nënrenditur të vajzave e grave në krahasim me atë të burrave përgjatë rrugëtimeve, sidomos në rajonet me shkallë më të lartë rrezikshmërie.

/Zyhdi Dervishi – “Lente të ndërveprimit simbolik”/

Related Posts

NEW H0T 5

“Nuk më duhet jeta mua”, flet babai që i VDlQ djali 21-vjeç në diskotekën në Koçan

Dragi Stojanov është një nga prindërit që ka humbur djalin nga tragjedia në diskotekën “Puls” në Koçan, ku jetën humbën 59 persona. Stojanov thotë se djali i…

Instruktorja e palestrës pëson G0DlTJE në tru pasi ngriti pesha të rënda

Një instruktore fitnesi ka ndarë një përvojë tronditëse për të paralajmëruar të gjithë ata që përpiqen të ngrenë pesha përtej mundësive të tyre në palestër. Bridgette Salatin,…

VlDE0/ “O mami po rrahιη babin”, 44-vjeçari mas*’krohet me shkopa bejsboIIi, autori në arrati

Pak ditë më parë, një sherr me sende të forta ka ndodhur në Gramsh dhe i plagosur rëndë ka mbetur një 44-vjeçar. JOQ ALBANIA ka mësuar se…

Modelja e preferuar e kriмit në Elbasan shfaqet në rrjet e arмatosur, poIicia nuk do t’ia dijë

Xhovana Nikolli, personazhi i ndjekur i rrjeteve sociale, e cila ishte objekt i një atentati tragjik me eksploziv vitin që shkoi në Elbasan, është shfaqur së fundmi…

U zgjodh Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, kush është kryepeshkopi i ri Hirësia e tij Joani që do të zëvëndësojë Janullatosin

Sinodi i Shenjtë i kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë u mblodh ditën e sotme për të zgjedhur kryepeshkopin e ri, pas vdekjes së kryepeshkopit Anastas Janullatos. Pas…