Nuk ka qetësi për Giorgia Melonin. Gjykata e Bolonjës ka dërguar në Gjykatën e Drejtësisë të Bashkimit Evropian dekretin e 21 tetorit me të cilin qeveria “Meloni” përcaktoi listën e vendeve që i konsideron “të sigurta” për riatdhesimin e emigrantëve.
Sipas gjyqtarëve bolonjezë, në fakt, kriteret e përdorura nga qeveria në përcaktimin e një vendi “të sigurt” bien ndesh me ligjin evropian.
Dekreti erdhi për të shmangur vendimin e gjykatës së Romës, e cila detyroi autoritetet të kthenin nga Shqipëria në Itali emigrantët që u strehuan në Gjadër.
Duke përcaktuar 19 vende si të sigurta, dekreti synon të bëjë të mundur transferimin e emigrantëve nga këto vende në Shqipëri (nëse kërkesa e tyre për azil refuzohet) në pritje të përfundimit të procedurave të përshpejtuara të dëbimit të parashikuara në marrëveshjen me Tiranën.
Nga vijnë dyshimet e gjykatës?
Mënyra në të cilën qeveria ka zgjedhur të përcaktojë 19 vendet në fjalë si të sigurta, është në kontrast me rregulloret evropiane aktualisht në fuqi dhe Gjykata e Bolonjës iu drejtua gjyqtarëve të BE-së duke kërkuar të sqarojnë se cilat rregulla duhet të mbizotërojnë: ato italiane apo evropiane.
Sipas ligjit të Bashkimit Evropian, rregullat kombëtare për imigracionin duhet të jenë gjithmonë në përputhje me ligjin e BE-së dhe për rrjedhojë konflikti me dekretin e qeverisë Meloni (i cili kishte qenë objekt diskutimesh intensive midis zyrave ligjore të Palazzo Chigi-t dhe atyre të presidencës së Republikës) ishte e pashmangshme. Referimi i Gjykatës së Bolonjës në Gjykatën e Drejtësisë së BE-së vetëm e bën të qartë këtë.
Koncepti i sigurisë “së pjesshme”
Gjykata e Romës më 18 tetor shpjegoi se Bangladeshi dhe vendet e tjera nuk mund të konsideroheshin të sigurta në bazë të “parimeve, të detyrueshme për gjyqtarët kombëtarë dhe administratën, të shpallura nga vendimi i fundit i Gjykatës Evropiane” të 4 tetorit. Vendimi hodhi poshtë përkufizimin e “vendeve të sigurta të origjinës” të përdorur nga Italia, sepse ai bazohej në një koncept të sigurisë “të pjesshme”. Kjo do të thotë, me idenë se vendet si Bangladeshi, Egjipti apo Tunizia janë të sigurta për shumicën e popullsisë, ndërsa janë të rrezikshme vetëm për pakicat e cenueshme si kundërshtarët politikë apo komunitetin LGBTQI+. Për Gjykatën e BE-së në Luksemburg, megjithatë, nuk është e lejueshme të përjashtohen kategoritë e njerëzve nga ky përkufizim: një vend është ose i sigurt për të gjithë ose nuk është i sigurt për askënd.
Gjykata e Bolonjës i referohet këtij konflikti dhe duke i kërkuar Gjykatës së Drejtësisë së BE që dekreti të mos zbatohet sepse vetëm siguria e pjesshme nuk mund të ekzistojë.
Paradoksi: “A ishte Gjermania naziste një vend i sigurt?”
“Sistemi i mbrojtjes ndërkombëtare është, për nga natyra e tij, një sistem ligjor garancie për minoritetet e ekspozuara ndaj rreziqeve nga agjentët e përndjekjes”, shkruajnë gjyqtarët e Bolonjës. “Me përjashtim të rasteve të jashtëzakonshme (ndoshta rastet ekstreme të Rumanisë gjatë regjimit të Çausheskut ose të Kamboxhias së Pol Potit), përndjekja ushtrohet gjithmonë nga një shumicë kundër disa pakicave, ndonjëherë shumë të vogla. Mund të thuhet, në mënyrë paradoksale, se Gjermania nën regjimin nazist ishte një vend jashtëzakonisht i sigurt për shumicën dërrmuese të popullsisë gjermane: me përjashtim të hebrenjve, homoseksualëve, kundërshtarëve politikë, njerëzve të etnisë rome dhe grupeve të tjera minoritare, mbi 60 milionë. Gjermanët mburreshin me një gjendje sigurie të lakmueshme. E njëjta gjë mund të thuhet për Italinë nën regjimin fashist. Nëse një vend do të konsiderohej i sigurt kur siguria i garantohet popullatës së përgjithshme, nocioni ligjor i një vendi të sigurt të origjinës mund të zbatohej pothuajse në të gjitha vendet në botë, dhe për këtë arsye do të ishte një nocion pa asnjë konsistencë ligjore”, përfundojnë gjyqtarët.